Chuyên gia Việt Nam: Mô hình Trung Quốc có ý nghĩa tham khảo cho các nước đang phát triển

Tìm kiếm con đường phát triển là đề tài trọng tâm của cả nhân loại kể từ đầu thế kỷ XX. Kể từ khi Trung Quốc thực thi cải cách mở cửa vào năm 1978, nền kinh tế duy trì tăng trưởng ổn định, không chỉ đưa Trung Quốc trở thành nền kinh tế đứng thứ 2 thế giới mà còn đóng góp hơn 30% vào tăng trưởng của thế giới. Sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế Trung Quốc và sức mạnh quốc gia không ngừng nâng cao, khiến “mô hình Trung Quốc” thu hút sự quan tâm của cả thế giới. “Mô hình Trung Quốc” là gì? Đối với các nước đang phát triển khác, “mô hình Trung Quốc" có giá trị tham khảo không? TS. Nguyễn Dương Hùng, Phó Tổng biên tập Tạp chí Chủ nghĩa xã hội - Lý luận và thực tiễn Việt Nam rất quan tâm về vấn đề này. Ông cho rằng, “mô hình Trung Quốc” là một chiến lược phát triển kinh tế và mô hình phát triển độc đáo mà Trung Quốc áp dụng kể từ sau cải cách mở cửa, nó khác với các nước phương Tây nhưng phù hợp với bản thân nước mình; cũng khác với mô hình Liên xô cũ mà thực tiễn đã chứng minh là thất bại; và cũng không phải là sự nối dài của mô hình phương Tây. Thảo luận “mô hình Trung Quốc”, mà chủ yếu là nghiên cứu kinh nghiệm phát triển của Trung Quốc, có ý nghĩa quan trọng đối với các nước đang phát triển.

Ông Nguyễn Dương Hùng nêu rõ, hai nước Trung-Việt và các nước đang phát triển đều gặp phải nhiều khó khăn trong lịch sử, đều là nước vốn có nền kinh tế - văn hoá lạc hậu, thoát khỏi xiềng xích của chủ nghĩa đế quốc và thực dân, thông qua các phong trào giải phóng dân tộc để giành độc lập. Hai nước Trung – Việt đều có những mục tiêu giống nhau và đối mặt với những vấn đề tương tự. Kể từ khi thành lập nước Trung Hoa mới đến nay, Trung Quốc luôn phấn đấu và thay đổi bộ mặt lạc hậu và nghèo khó của đất nước, có hành trình tìm kiếm lâu dài về vấn đề này. Đặc biệt là kể từ khi thực thi chính sách cải cách mở cửa, trên cơ sở tổng kết kinh nghiệm của bản thân và thế giới, Trung Quốc đã mở ra con đường xã hội chủ nghĩa mang đặc sắc Trung Quốc. Hiện nay, Trung Quốc đã bước vào giai đoạn quyết thắng xây dựng toàn diện xã hội khá giả đồng thời mở ra chặng đường mới xây dựng quốc gia hiện đại hoá xã hội chủ nghĩa.

Khi nghiên cứu mô hình phát triển Trung Quốc, TS. Nguyễn Dương Hùng đã có ấn tượng sâu sắc đối với việc “dò đá qua sông”. Ông cho biết, khi tìm kiếm con đường phát triển, Trung Quốc không phải luôn thuận buồm xuôi gió, sau khi trải qua nhiều trắc trở, Trung Quốc đã bắt đầu chọn một con đường dần cải cách, trước tiền đề đảm bảo đầy đủ sự ổn định chính trị quốc gia; trong tiến trình không ngừng hoàn thiện chế độ và không ngừng phát triển kinh tế, Trung Quốc từng bước thúc đẩy tiến trình cải cách và mở ra lĩnh vực mở cửa đối ngoại, tăng cường năng lực phòng chống rủi ro trong và ngoài nước, cũng như kinh nghiệm cạnh tranh kinh tế với thế giới, xử lý tốt mối quan hệ giữa cải cách, phát triển và ổn định. Mô hình này có ý nghĩa tham khảo rất lớn đối với các nước đang phát triển.

Ông Nguyễn Dương Hùng còn nhắc đến, trên cơ sở xử lý tốt quan hệ qua lại giữa cải cách, phát triển và ổn định, Trung Quốc đã đưa ra “lấy cải cách thúc đẩy phát triển, lấy phát triển đảm bảo ổn định”, với ý nghĩa hàng đầu ở sự phát triển, đã đưa Trung Quốc trở thành một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh nhất thế giới, trung bình hàng năm tăng 9,5% trong vòng 40 năm qua. Trong khi đó, Trung Quốc đã huy động lực lượng đáp ứng nhu cầu cấp thiết của người dân, đặc biệt là nêu ra, trước hết phải xoá đói giảm nghèo, đồng thời tìm kiếm ra một con đường xoá nghèo chuẩn xác. Sự nghiệp thoát nghèo của Trung Quốc không những đã nâng cao mức sống của người dân Trung Quốc, đóng góp to lớn cho sự nghiệp giảm nghèo trên toàn cầu, hoàn thành “Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc”. Kể từ khi thực thi cải cách mở cửa, Trung Quốc đã tổng cộng giảm hơn 850 triệu người nghèo, trở thành quốc gia có số người nghèo giảm nhiều nhất trên thế giới, đóng góp hơn 70% vào tỷ lệ giảm nghèo toàn cầu.

Ông Nguyễn Dương Hùng cho biết, sự phát triển của Trung Quốc đã thay đổi to lớn bộ mặt cuộc sống và tinh thần của 1,4 tỷ dân, nâng cao tầm ảnh hưởng quốc tế, khiến cả thế giới nhìn thấy con đường phát triển khác nhau, và điều này đã cung cấp tham khảo quan trọng cho thế giới, đặc biệt là các nước đang phát triển.