Tìm hiểu những người Bắc Kinh khởi nghiệp tại Hà Nội
1. Thời điểm rực rỡ và đen tối nhất khi khởi nghiệp ở Việt Nam
Vài tháng trước, Lão Tiết từ Bắc Kinh trở lại Hà Nội để tiếp tục công việc tại Việt Nam. Sau đó, anh đăng một đoạn clip lên tài khoản mạng xã hội của mình là "Lão Tiết ở Việt Nam", trong clip là hơn 10 giờ tối ở Hà Nội, hai bên ngõ đông đúc có những quán ăn sáng đèn và khách hàng ngồi trên những chiếc ghế nhỏ, chợ đêm náo nhiệt nhìn không thấy điểm cuối.
Lão Tiết, người Bắc Kinh, bắt đầu lên kế hoạch gia nhập thị trường bất động sản Việt Nam vào năm 2018. Năm đó, anh xem một bản báo cáo cho biết, sự phát triển kinh tế của Việt Nam rất đáng chú ý. Vì vậy, anh quyết định đến Việt Nam để tìm hiểu.
Trước đó, Lão Tiết làm việc tại bộ phận bất động sản nước ngoài của một công ty bất động sản thương mại thuộc top 500 ở Bắc Kinh. Cuối năm 2018, anh cùng một vài đồng nghiệp đi du lich tại TP.HCM, không ngờ là ai cũng đi xem bất động sản vì mắc “bệnh nghề nghiệp”, dù thị trường Thái Lan lúc đó đã nóng sốt nhưng Việt Nam vẫn là thị trường mới nổi, họ đã nghiên cứu và cho rằng Việt Nam có triển vọng hơn. Đầu năm 2019, Lão Tiết cùng đồng nghiệp ra Hà Nội, anh nhớ lại rằng:
“Dù rất lạc quan về thị trường Việt Nam, nhưng tôi không khuyến khích mọi người bỏ nhà cửa, bỏ công việc kinh doanh để đến đây khởi nghiệp, bởi nhiều khi tưởng mình có kinh nghiệm, nhưng khi đến nơi khác thì chưa chắc đã hiệu quả. Lúc đó, chúng tôi cũng đã nhiều lần liên hệ với những chuyên gia tại địa phương bao gồm những người chuyên nghiệp như luật sư, tài chính và nhân viên kỹ thuật, tìm hiểu sâu về tình hình, cuối cùng quyết định kết hợp những thế mạnh của mình như nguồn khách hàng, năng lực chuyên môn v.v. để khởi nghiệp tại Việt Nam, sau đó rời khỏi công ty đang làm, thành lập một nhóm kinh doanh bất động sản ”.
Khởi nghiệp là công việc vừa rủi ro vừa có cơ hội. Lão Tiết đã tận mắt chứng kiến giá đất xung quanh Hà Nội tăng gấp ba lần trong ba năm qua, và anh cũng đã trải qua một số thách thức to lớn. Năm 2019, thị trường đang rất nóng, nhưng do tác động của dịch Covid-19, nên doanh thu vào năm 2020 và 2021 không cao, từ đầu năm đến nay, hoạt động kinh doanh dần trở lại đúng quỹ đạo, công ty đã có tòa nhà văn phòng mới, nhân viên cũng ngày càng nhiều.
Lão Tiết nói: "Tôi luôn rất lạc quan về triển vọng phát triển của Việt Nam. Bây giờ Việt Nam cũng là một nơi có nhiều cơ hội phát triển tốt cho các công ty Trung Quốc. Chúng tôi đang ở Việt Nam, mỗi ngày đều có thể nhìn thấy sức sống của đất nước này, việc không ngừng duy trì học hỏi và khám phá cũng khiến những ngày khởi nghiệp của chúng tôi tràn đầy đam mê và sức sống."
Khách đến mua nhà đến từ nhiều nơi khác nhau của Trung Quốc, chủ yếu là Thượng Hải, Hồng Công v.v. Các nhóm khách hàng chính của Lão Tiết còn có nhiều người Trung Quốc mang hộ chiếu nước ngoài. Trong mắt những khách hàng mua nhà này, Hà Nội tương đương Bắc Kinh, TP.HCM tương đương Thượng Hải, “Đã bỏ lỡ đà tăng giá nhà ở Trung Quốc, thì không thể bỏ lỡ đầu tư vào các nước mới nổi” là động lực cơ bản mà mọi người mua nhà tại Việt Nam.
Trong những năm phấn đấu tại thị trường bất động sản Việt Nam, Lão Tiết đã có hai khoảnh khắc rực rỡ. Một lần là vào đầu năm 2019, không lâu sau khi anh tiến vào bất động sản Việt Nam. Lão Tiết nói:
"Đầu tiên bán nhà ở TP.HCM trước, sau đó mới đến Hà Nội. Nhà ở hai thành phố này rất dễ bán, chúng tôi quảng bá một chút với khách hàng, thì bán được 18 căn trong vòng một tháng".
Một lần nữa là vào nửa cuối năm 2019, Lão Tiết và nhóm của anh, tổng cộng 6 người, từ tháng 9 đến tháng 12 đã bán được 100 căn nhà. Trong suốt ba tháng, Lão Tiết ngày nào cũng dẫn khách hàng đi xem nhà, bắt đầu làm việc từ 8 giờ hoặc 9 giờ sáng, ít nhất tiếp 5 hoặc 6 nhóm khách/ngày, mỗi nhóm khoảng 1-2 tiếng.
"Những khách hàng bao gồm các nhóm khảo sát đến từ Trung Quốc, một số tổ chức tài chính bên thứ ba, họ giới thiệu bất động sản Việt Nam như một sản phẩm tài chính."
Sau những khoảnh khắc huy hoàng, Lão Tiết gặp phải khó khăn chưa từng có - dịch Covid-19. Đặc biệt trong năm đầu tiên bùng phát đại dịch, việc cách ly toàn xã hội và việc tạm đóng cửa biên giới khiến khách hàng không thể sang Việt Nam ký kết hợp đồng, tác động trực tiếp đến hoạt động kinh doanh của họ. Trong giai đoạn đặc biệt phải duy trì dòng tiền, vài tháng trong năm 2020, một số đối tác phải ở lại Trung Quốc, không kinh doanh ở Việt Nam thì có nghĩa là không có thu nhập, tuy nhiên vẫn cần phải trả lương cho đồng nghiệp ở Việt Nam, phải hứng chịu áp lực khá lớn. Lão Tiết cho biết:
“Lúc đó, chúng tôi vẫn cố kiên trì, vì còn rất lạc quan về thị trường Việt Nam, nên không muốn dễ dàng từ bỏ, tuy nhiên mọi người cũng không biết có thể kiên trì được bao lâu. "
Điều may mắn là toàn bộ nhân viên trong nhóm Lão Tiết đều rất tích cực và lạc quan, trong thời gian dịch Covid-19 không có khách hàng, nên họ đã quay những đoạn clip đăng lên mạng, không ngờ lại nhận được sự ủng hộ và yêu thích của rất nhiều cư dân mạng. Anh cho biết:
“Hiện tại, mạng xa hội cũng đã trở thành một kênh quan trọng để chúng tôi tiếp cận khách hàng, nên có vẻ như chính những khó khăn như dịch Covid-19 buộc chúng tôi phải đón nhận sự thay đổi, miễn là không rời khỏi thị trường, sẽ luôn có cơ hội để vươn lên một lần nữa."
2. "Lão Tiết ở Việt Nam" bất ngờ trở nên nổi tiếng
Chàng trai Bắc Kinh Lão Tiết ban đầu đến Việt Nam để kinh doanh bất động sản, trong thời gian dịch Covid-19, anh tình cờ mở tài khoản "Lão Tiết ở Việt Nam", chia sẻ cuộc sống địa phương và suy nghĩ về đầu tư bất động sản, không ngờ lại thu hút sự chú ý của nhiều cư dân mạng, lại trở thành "nhân vật nổi tiếng trên mạng" giới thiệu Việt Nam với cư dân mạng Trung Quốc.
Trong thời kỳ đại dịch, do ít khách xem nhà nên Lão Tiết và nhóm của anh thì dành nhiều thời gian để khám phá phong tục tập quán của Việt Nam, đồng thời quay nhiều đoạn clip về cuộc sống hàng ngày và những điều mắt thấy tai nghe của họ đăng trên tài khoản mạng xã hội của mình, ban đầu chỉ nghĩ đơn giản là ghi lại và chia sẻ lên mạng cho vui, không ngờ lại nhận được sự ủng hộ và yêu mến của đông đảo cư dân mạng Trung Quốc. Sau đó, anh cũng chia sẻ những suy nghĩ của mình về việc khởi nghiệp tại Việt Nam, bao gồm cả thông tin chính sách mới nhất, hy vọng giúp ích phần nào cho những người lạc quan về thị trường Việt Nam hay đang cân nhắc đầu tư hoặc khởi nghiệp tại Việt Nam. Không ngờ tài khoản mạng xã hội “vô tình mở” này lại trở thành một kênh quan trọng để họ tìm kiếm khách hàng, còn giúp anh làm quen với nhiều người bạn Trung Quốc đang làm việc và sinh sống tại Việt Nam, mọi người thường xuyên giúp đỡ lẫn nhau.
Lão Tiết hiện có một nửa số bạn bè là người Việt Nam và một nửa số bạn bè là người Trung Quốc tại Việt Nam. Từ việc cùng với các đồng nghiệp Việt Nam đến thưởng thức những quán phở lâu đời chính thống ở Hà Nội, đến việc giới thiệu cà phê trứng kiểu Việt Nam; từ việc ăn thịt nướng và uống bia ở quán ven đường với những người bạn Việt Nam, đến việc giới thiệu lý do tại sao sinh viên đại học Trung Quốc đến Việt Nam làm việc; từ thăm sân biệt thự sanh trọng của một người bạn Việt Nam, đến cung cấp thông tin mua bán nhà chuyên nghiệp cùng các chuyên gia... Mỗi clip của Lão Tiết đều nhận được số lượng lượt xem và tương tác cao, trong đó không ít clip của anh đạt hàng triệu lượt xem trên các nền tảng lớn. Khi nói về lý do trở nên nổi tiếng trên mạng xã hội, Lão Tiết cho biết:
"Thực ra không có bí quyết gì cả. So với nhiều người rất hót trên mạng, chúng tôi cũng không thể gọi là 'thành công'. Lúc đầu, chúng tôi làm clip một cách tình cờ. Những năm gần đây, Việt Nam đã phát triển nhanh chóng, mọi người đều quan tâm đến tình hình liên quan Việt Nam, còn một ưu điểm có thể là vì nội dung của chúng tôi chân thực hơn."
Khi mới mở tài khoản mới, Lão Tiết đã viết trong phần giới thiệu cá nhân của mình: "Đưa bạn đi xem một Việt Nam chân thực hơn". Thật ra, anh cũng trải nghiệm và chứng kiến nhiều thay đổi trong những năm ở Việt Nam, nhưng những bạn chưa từng đến đây có thể vẫn bị mắc kẹt trong ấn tượng và sự rập khuôn của hàng chục năm trước, nên anh cũng muốn nhiều bạn biết nhiều hơn về Việt Nam, một đất nước đang trỗi dậy và người dân đang làm những gì qua sự chia sẻ của mình.
Điều khiến Lão Tiết đau đầu nhất khi sống ở Việt Nam chính là việc giao thông, Việt Nam là xứ sở của xe máy, người Việt vừa lái xe vừa bấm còi là "điều bình thường", nhiều cầu vượt chỉ có 2 làn xe, luôn bị ùn tắc nghiêm trọng, nhiều đường xá mới được xây dựng không thể đáp ứng nhu cầu giao thông ngày càng tăng. Tuy nhiên, Lão Tiết cho rằng, những vấn đề này không khó hiểu đối với một quốc gia đang trong giai đoạn phát triển nhanh, thậm chí còn phản ánh sự phát triển và vươn lên của Việt Nam từ một khía cạnh khác. Anh nói:
"Giống như Trung Quốc, thực tế cũng đã trải qua giai đoạn tương tự. Đến nay, Trung Quốc đã trở thành 'cuồng quốc về cơ sở hạ tầng' xứng đáng trên thế giới. Thực ra, đó là một quá trình cần thiết cho sự phát triển của một đất nước, với sự phát triển của nền kinh tế, tôi tin rằng những vấn đề đó đều có thể được giải quyết thỏa đáng. Việt Nam có nhiều kỳ vọng trong tương lai."
Lão Tiết tin rằng chỉ có nội dung trung thực và chân thành mới có thể làm lay động trái tim của mọi người, anh tin rằng cư dân mạng cũng có phán đoán riêng của mình. Lão Tiết cho biết:
"Nếu video của tôi có thể mang đến nhiều thông tin chân thực hơn về Việt Nam cho cư dân mạng, khiến các bạn ở Trung Quốc và Việt Nam hiểu nhau hơn, thì tôi nghĩ điều đó rất có giá trị. Bởi vì chúng ta tương thông với nhau rất nhiều mặt như văn hóa truyền thống, thậm chí ngôn ngữ, v.v., chúng ta là láng giềng tốt, bạn bè tốt."
3. Đồng nghiệp Việt Nam đang trân trọng
Năm 2019, Lão Tiết, chàng trai đến từ Bắc Kinh, không chút do dự đã rời gia đình và công việc kinh doanh của mình, đến Việt Nam khởi nghiệp, từ 6 người ban đầu, hiện nay công ty của anh đã có hàng chục người. Trừ 5 người Trung Quốc, còn lại đều là đồng nghiệp Việt Nam. Dưới sự hướng dẫn của các đồng nghiệp Việt Nam, Lão Tiết từ người hoàn toàn không biết nói tiếng Việt, giờ có thể giao tiếp đơn giản hàng ngày, hòa nhập hơn vào cuộc sống địa phương. Trong mắt Lão Tiết, các đồng nghiệp Việt Nam rất hiếu học, cũng rất thông minh, họ có thể nhanh chóng thành thạo các khóa đào tạo, mọi người đều rất nghiêm túc và có trách nhiệm. Lão Tiết nói:
"Tôi có thể cảm nhận năng lượng trong người bọn họ, mọi người đều có tinh thần bắt tay và chuẩn bị cho một công việc lớn."
Điều đặc biệt khiến Lão Tiết và các đối tác rất ấn tượng là nữ đồng nghiệp của Việt Nam. Lão Tiết cho biết:
"Trước đây, người Trung Quốc có thể có một số định kiến không thỏa đáng đối với cô gái Việt Nam, bao gồm cả khi tôi đăng clip, một số người có những bình luận vô duyên. Nhưng tôi thực sự muốn nói, những cô gái Việt Nam mà tôi quen biết đều rất độc lập và có năng lực, nhiều nữ đồng nghiệp của chúng tôi ở Việt Nam cũng là trụ cột trong gia đình, họ cho tôi thấy sức mạnh của phụ nữ rất đáng trân trọng."
Công ty của Lão Tiết có một cô gái người Việt Nam gen Z tên là Trang, khi mới đến đây, Trang chưa quen nghiệp vụ nên mắc phải một số lỗi, bị đối tác của công ty phê bình, Trang vừa khóc vừa nói “Em chắc chắn sẽ không để anh phê bình một lần nữa vì vấn đề này", điều này đã để lại ấn tượng sâu sắc cho Lão Tiết.
"Tôi cảm thấy họ đều có một sự quật cường và bướng bỉnh. Sự quật cường này là động lực để bạn tiếp tục đi về phía trước và không dễ dàng bỏ cuộc. Tôi nghĩ điều này rất đáng quý."
Trong 4 năm từ Bắc Kinh đến Hà Nội, Lão Tiết cảm thấy khí chất của thành phố Hà Nội cũng đang thay đổi: đường từ sân bay vào thành phố đã được xây dựng lại, không còn ổ gà như xưa. Đương nhiên, lĩnh vực quen thuộc nhất vẫn là nhà ở, ngày càng có nhiều khu cung cư phát triển quy mô lớn mà trước đây ít thấy, độ phủ xanh của cộng đồng cũng rất tốt, cây cối xanh tươi. Lão Tiết đã chứng kiến sự phát triển nhanh chóng của cả ngành nghề. Còn có một người bạn mua một mảnh đất vào năm 2010 với giá khoảng 120.000 đô la Mỹ, khi dịch Covid-19 bùng phát vào năm 2020, cô ấy tính bán đi với giá 300.000 đô la Mỹ nhưng không ai mua, năm ngoái có lại người mua rao bán 1 triệu đô la Mỹ..., anh còn thấy nhiều bạn trẻ Việt Nam cặm cụi đợi ở phòng bán nhà, rồi tràn vào sau khi cánh cửa mở ra, hệt như các bạn trẻ Trung Quốc trong những năm trước, "tranh cướp nhau mua nhà".
Dựa trên kinh nghiệm nhiều năm trong ngành bất động sản ở nước ngoài, đội ngũ của Lão Tiết thường đào tạo nghề cho nhân viên Việt Nam để giới thiệu các ý tưởng kinh doanh chuyên nghiệp. Từ độc quyền bảo lãnh, mua bán, làm nội thất, cho thuê, đến mối quan tâm của người mua nước ngoài về bảo trì và hoàn lại vốn đầu tư sau khi mua nhà… Họ đã khá quen thuộc với mọi khâu trong kinh doanh, mô hình kinh doanh một cửa này cũng nâng cao năng lực cạnh tranh của nhân viên với các đồng nghiệp của họ, thu nhập cơ bản của họ cao hơn thu nhập trung bình của địa phương.
Hiện nay, Trang và các đồng nghiệp khác ngày nào cũng bận rộn tiếp khách hàng đến từ khắp Trung Quốc, đội mũ bảo hộ lao động và đi lại giữa công trường và các khu nhà đã xây xong. Đồng nghiệp người Việt đều thông thạo tiếng Trung nên không bị áp lực khi tiếp khách Trung Quốc. Trong nửa cuối năm, họ sẽ tập trung vào việc mở rộng nguồn lực của các nhà phát triển địa phương, bởi vì hiện có rất nhiều khách hàng tìm hiểu về bất động sản tại Việt Nam, họ hy vọng sẽ giúp các khách hàng tìm được nhiều dự án phù hợp để đầu tư tại địa phương. Lão Tiết cho biết:
"Thanh niên Việt Nam đông đảo, đồng thời họ sẵn sàng làm việc chăm chỉ để thay đổi cuộc sống. Đây là một yếu tố rất có lợi cho sự phát triển của ngành nghề này và đất nước, cũng đáng để lớp trẻ chúng ta học tập."