Vì sao nói rằng báo cáo của IAEA không thể “tẩy trắng” kế hoạch xả nước nhiễm xạ ra biển của Nhật Bản?
Người dân Nhật Bản biểu tình để phản đối Chính phủ Nhật Bản xả nước thải phóng xạ xuống biển (Trương Tiếu Vũ / Tân Hoa xã)
Sau khi đọc báo cáo của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) công bố ngày 4/7 đánh giá về vấn đề xả nước nhiễm xạ của Nhà máy điện hạt nhân Fukushima, Nhật Bản ra biển, người đứng đầu Hiệp hội Ngư nghiệp tỉnh Miyagi, Nhật Bản, ông Terazawa Haruhiko bày tỏ rất lo ngại: “Báo cáo này không thể xua tan sự bất an của mọi người, chúng tôi phản đối xả nước nhiễm xạ ra biển”. Giống như ông, rất nhiều người dân Nhật Bản cho rằng, báo cáo nói rằng kế hoạch xả nước nhiễm xạ ra biển của Nhật Bản “phù hợp tiêu chuẩn an toàn quốc tế” là thiếu thuyết phục. Nhiều tổ chức phi chính phủ của Hàn Quốc nêu rõ, báo cáo không thể trở thành “bùa hộ mệnh” của Nhật Bản, hành vi xả nước nhiễm xạ không thể được biện hộ vì điều này.
Tại sao lại như vậy? Điều này liên quan trực tiếp đến việc Nhật Bản đặt nhiều giới hạn đối với công tác đánh giá của IAEA, làm dấy lên sự nghi ngờ rộng khắp của cộng đồng quốc tế.
Trước tiên, Nhật Bản đã hạn chế nghiêm ngặt quyền hạn làm việc của IAEA, chỉ cho phép cơ quan này đánh giá phương án xả nước nhiễm xạ ra biển chứ không cho phép đánh giá phương án xử lý khác. Tiếp theo, tất cả mẫu phẩm kiểm tra và số liệu liên quan mà IAEA có được đều do Nhật Bản đơn phương cung cấp.
Cho dù nội dung của bản báo cáo là gì, đều không nên cho phép việc Nhật Bản mưu toan liên tiếp thải hàng triệu tấn nước nhiễm xạ ra Thái Bình Dương trong 30 năm tới. Báo cáo của IAEA cũng công nhận, hệ thống xử lý đa hạt nhân mà Nhật Bản sử dụng “không thể loại bỏ mọi hạt nhân phóng xạ trong nước nhiễm xạ”. Điều này đã khẳng định sự lo ngại của mọi người.